حرمت گفتن آمين در نماز بعد از سوره حمد
مشخصات كتاب
مولف:سيدمحمدرضا آقاميري
آمين
گفتن اين ذكر (آمين) در نماز بعد از سوره حمد حرام است و علاوه بر حرمت تكليفي حرمت وضعي را هم بدنبال دارد يعني نماز هم به اين واسطه باطل خواهد شد. اين حرمت وضعي و تكليفي بدان جهت است كه ذكر اين كلمه دعا نيست بلكه بدعتي است كه از زمان خليفه دوم باب شده و به نماز اضافه گرديده است و سنيان تعبدا و اتباعا نسبت به كسي كه نمي تواند شارع باشد (خليفه دوم) اين عمل را انجام مي دهند و اين بدعتي است آشكار و كلامي است بي معني و قصد دعا هم در آن نيست
معناي لغوي
كلمه آمين به مد الف و يا امين بر وزن فعيل، اسم فعلي است به معناي (اجابت كن) و يا نزد برخي از لغويين چنين ترجمه شده (بايد همين گونه باشد) هنگامي كه در زبان عربي مي گويي (آمين) براي اين آمين گفتن مصدري است و آن (تأمين است) امن يأمن تأمينا كه بايد به تشديد خوانده شود.
حكم فقهي گفتن آمين در نماز
اين كلمه همان كلمه اي است كه اهل سنت پس از اتمام سوره حمد در نماز مي خوانند كه در حرمت، استحباب و يا وجوب ذكر اين كلمه "آمين" در بين فقهاي شيعه و سني اختلاف است كه به ذكر جزئيات اين اختلاف مي پردازيم.
نظريه اهل سنت (وجوب)
در كتابهاي سنيان آمده است كه "آمين" گفتن سنتي است وجوبي و نقل شده كه متفق عليه امامان سه گانه آنان است كه ذكر آن بعد از سوره حمد براي امام جماعت و كليه مأمومين و شخصي كه نماز را به فرادي مي خواند واجب شمرده شده.
نظريه اهل سنت (استحباب)
ولي امام ديگر اهل سنت يعني (مالك) گفته است كه اين عمل مستحب است و سنت واجبه اي نيست كه امامان سه گانه براي آن اتفاق دارند.
اجماع مذاهب اربعه بر جواز و مطلوبيت ذكر آمين
ائمه چهارگانه سنيان بر اين عقيده اند كه ذكر "آمين " علاوه بر جواز، مطلوبيت نيز داشته و موجب رضاي بيشتر معبود است و آنان بر اين مطلب اجماع كرده اند.
نظريه مكتب اهلبيت (شيعه)
اما در اين گذر اصحاب مكتب اهل بيت عليهم السلام و شيعه آل محمد صلي الله عليه و آله و سلم نظري متفاوت دارند. آنچه از كلمات آنان ظاهر است، آنان مي گويند كه ذكر اين كلمه (آمين) در نماز بعد از حمد ممنوع است و برخي از آنان اين منع را، منع تكليفي و برخي ديگر علاوه بر منع تكليفي منع وضعي و بطلان نماز را هم افزوده اند يعني علاوه بر حرمت ذكر اين كلمه در نماز، موجب بطلان نماز هم مي شود. ليكن از برخي فقهاي اماميه نقل شده است كه ذكر اين كلمه حرام نيست و نماز را نيز باطل نمي كند (مانند بقيه دعاها در نماز) و عده اي از آنان گفته اند اين ذكر حرام است و موجب بطلان نماز مي شود مثلا سيد محمد كاظم طباطبايي يزدي در عروه الوثقي مي گويد: از موارد باطل كننده نماز ذكر عمدي كلمه آمين بعد از اتمام سوره حمد است در صورتي كه ضرورتي مانند تقيه در ميان نباشد و فرقي نيست در اينكه اين ذكر را بلند بگويد يا آرام و يا اينكه گوينده ذكر "آمين" امام جماعت باشد يا مأموم در جماعت باشد و يا آنكه ذكر را در نماز فرادي بگويد.
جواز ذكر آمين در ساير جايگاههاي نماز الا بعد از سوره حمد
اما آيا در غير اين جايگاه انسان مي تواند بقصد دعا اين ذكر را بگويد مثلا در قنوت نماز؟ در جواب بايد گفت كه بله در جايگاه دعا اشكالي ندارد همانگونه كه در تقيه هم جايز است انسان اين ذكر را بگويد.
نتيجه
به هر حال گفتن اين ذكر (آمين) در نماز بعد از سوره حمد حرام است و علاوه بر حرمت تكليفي حرمت وضعي را هم بدنبال دارد يعني نماز هم به اين واسطه باطل خواهد شد. اين حرمت وضعي و تكليفي به واسطه آن است كه ذكر اين كلمه دعا نيست بلكه بدعتي است كه از زمان خليفه دوم باب شده و به نماز اضافه گرديده است و سنيان تعبدا و اتباعا نسبت به كسي كه نمي تواند شارع باشد (خليفه دوم) اين عمل را انجام مي دهند و اين بدعتي است آشكار و كلامي است بي معني و قصد دعا هم در آن نيست.